گوڵیزار رەشید سندی
لەدروستكردنی نامتمانەیی نێوان هاوڵاتی و مللەت و حكومەت
گۆمان نینه كۆ راگه‌هاندنێ ل هەمی جیهانا رۆله‌كێ به‌رچاڤ هه‌یه ل گشت لایەنا ژیانێدا ب تایبەتیا د ده‌ستنیشانكرنا شێوازێ كاریگەریا په‌یوه‌ندیێت ل دەرێ و ناڤخۆ و ده‌وروبه‌رێن كاركردنێدا، ئه‌ڤجا گه‌ر سوحبه‌ت بهێته سه‌ر وێ په‌یوه‌ندییێ ئه‌وا د ناڤبه‌را ملله‌تى و حكۆمه‌تێدا ئه‌ڤ رۆله گه‌له‌ك بهێزتر دهێته پێش. ل هه‌رێما كوردستانێ وه‌كى ئه‌م دبینین راگه‌هاندنێ ب شێوه‌یه‌كێ گشتى رۆله‌كێ نه‌رێنى د ده‌ستنیشانكرنا ڤێ په‌یوه‌ندییێدا هه‌یه، و ئه‌م ب هه‌مى پشتراستیڤه دشێین ببێژین كۆ رۆلێ راگه‌هاندنێ ل هه‌رێمى ب پله‌یا ئێكێ ئه‌و بوویه كۆ وێ باوه‌رییا د ناڤبه‌را حكۆمه‌ت و ملله‌تیدا تێكبده‌ت و لاواز بكه‌ت، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ چه‌نده ژى یا بێ ئه‌گه‌ر نینه، و ژ ڤان ئه‌گه‌ران:
1. نه‌بوونا سازیێن راگه‌هاندنێ یێن حكۆمى، ئانكۆ هه‌تا نها حكۆمه‌تا مه نه‌شییایه كه‌ناله‌كێ پرۆفێشنالێ حكۆمى چێكه‌ت كۆ راستییا ره‌وشا هه‌رێمى بگه‌هینیته هه‌ڤوه‌لاتى و ب دروستى ئاشنای دۆخێ سیاسی و هه‌رێمى و داراییێ هه‌رێمێ بكه‌ت. ئه‌و هه‌مى كه‌نال و سازییێن مه یێن به‌رده‌ست سه‌ر ب لایه‌نێن حزبی و سیاسیڤه نه و ب هه‌مى شیانێن خۆ دكه‌ڤنه سه‌ر گۆشتێ حكۆمه‌تێ ب ته‌نێ ژ به‌ر هندێ دا كۆ لایه‌نێ ده‌ستهه‌لاتدار وه‌كى پارت د چاڤێن خه‌لكیدا بشكێت، و هه‌لبه‌ت ل ڤێرێ راستى و راستگۆیی نه هند تشته‌كێ گرنگه ب قه‌ده‌ر كۆ شكاندنا لایه‌نێ ده‌ستهه‌لات یا گرنگ.
2. نه‌بوونا وان جۆره یاسایان یێن كۆ هویرهویركێن راگه‌هاندنێ ب تێروته‌سه‌لى وه‌ربگرن و سنوور و رێنمایان ب ئاوایه‌كێ رێك و پێك بۆ بدانن و ئه‌رك و به‌رپرساتییان ده‌ستنیشان بكه‌ن. هه‌لبه‌ت یا پێدڤییه په‌رله‌مان دووباره ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ رابوه‌ستیت و ڤێ مژارێ بۆ خۆ ب گرنكى بزانیت هه‌تا كۆ كارێ راگه‌هاندنێ د هه‌رێمێدا بهێته رێكخستن و رۆلێ وێ یێ نه‌رێنى ب قانۆنێ بهێته كێمكرن. مه ل هه‌رێمێ قانۆنا ژماره 35 یا سالا 2007 هه‌یه و قانۆنا سه‌ندیكایا رۆژنامه‌ڤانان و قانۆنا مافێ ب ده‌ستڤه ئینانا پێزانینێ ل سالا 2013، لێ مه قانۆنه‌ك نینه ده‌ربارى كۆمیته‌یا راگه‌هاندنێ و په‌یوه‌ندییان، كۆ ئه‌ڤ جۆره یاسایه ب ته‌نێ ده‌ستوورییێ ب راگه‌هاندنێ دده‌ت ل په‌ى هنده‌ك شه‌رت و مه‌رجان و نه هه‌ر كه‌سێ بڤێت دشێت سازییه‌كا راگه‌هاندنێ ڤه‌كه‌ت و تێكدانێ د ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ییدا بكه‌ت.
3. راسته كێم و كاسیێن حكۆمه‌تێ هه‌نه، لێ یا دیاره كۆ ئه‌ڤ كێم و كاسییه ژ ده‌رڤه‌ی شیانێن حكۆمه‌تێنه و چ لایه‌نه‌كێ ده‌ستنیشانكرى ئه‌گه‌رێ ڤێ چه‌ندێ نینه، و خۆ گه‌ر نها چ لایه‌نه‌ك د ده‌ستهه‌لاتێدا بوو ژ بلى پارتی ژى ره‌وش هه‌ر دا ب ڤى ئاوای بیت و گه‌ر خرابتر نه‌با. د ره‌وشه‌كا هۆسا نازك و هه‌ستیاردا بلا ژ بیرا مه نه‌چیت كۆ ئه‌م هه‌مى ل داوییێ هه‌ر یێ د گه‌مییه‌كێدا و گه‌ر ئه‌م ئێكگرتى نه‌بین دێ ئه‌م هه‌مى ڤێكرا خه‌ندقین.
4. لایه‌ن و هێزێن ده‌ره‌كى و هه‌رێمى رۆلێ خۆ یێ هه‌یى د چێكرنا ڤان سازی و كه‌نال و ئێزگه‌هێن نه‌رێنیدا ل هه‌رێمى ژ پێخه‌مه‌ت ب جهئینانا ئه‌جیندایێن خۆ د ناڤ هه‌رێمێدا، و هۆسا دیاره ئه‌ڤ جۆره لایه‌نه به‌رژه‌وه‌ندییێن خۆ یێن كه‌سۆكى و حزبی به‌رچاڤتر ژ یێن نیشتیمانى و نه‌ته‌وه‌یی وه‌ردگرن. نها په‌رله‌مان یێ هه‌ول دده‌ت كۆ قانۆنه‌كێ ده‌ربارى راگه‌هاندنا ئه‌لیكترۆنى ده‌ربێخیت هه‌تا كۆ سنووره‌كێ بۆ وان په‌یجێن سوشیال مه‌دیایێ بدانیت یێن كۆ نۆچه‌یێن سه‌خته به‌لاڤ دكه‌ن.
ل كۆتای ڤی بابەتێ ل سەر حكومەت و لایەنا پەیوەنیدارێ لازمە سانسۆر بخاتە لایەنێت ڕاگەهاندنێ بە پشت بەستنا بڕیارێت یاسایی بۆ بابەتێت هەنوكەیی كە گرنگا و تەسیرا خۆ ت هەن ل سەر بهێز كرن و لاوازیا دۆخێت هەنوكەیی ئابوری سیاسی كۆمەڵایەتی هەرێما كوردستانێ و پەیوەندا ناڤخۆیی و هەرێمی و دەرەكیا