rahi.jpg

دیدی پارتی و دیدی راستیەکان

May 3, 2020  |   بیروڕا 

راهی رەهبەر

دیمەنێک دروست بوە لای پارتیەکان، کە بە دەرخستنی ناشەفافی و ناعەدالەتی ئیداریو ئابوریو کارگێریو وڕوژاندنی لامەرکەزیەت و کۆی بابەتەکانی دیکە کە بۆ باشترکردنی بەرێوەبردنی هەرێم خراوەتە گەڕ، تەنها لەبەر هەزم نەکردنی زۆرینەی پارتیە وەک سەرۆکی فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی کوردستان لە وتارێکدا نوسیوێتی.

هەڵبەت، ئەگەر وردبینەوە، دەبینین پارتی بەهۆی کۆمەڵێک یاسا و خوتەی سیاسی و هەڵکەوتەی جیوگرافی، زۆرینەیە. لێرەدا سێ نمونەی بەرچاو دەخەینە ڕوو؛

یەکەم، لەبەر ئەوەی هەرێمی کوردستان یەک بازنەی هەڵبژاردنە.

کاتی خۆی، بە یاسا وا دانرا کە هەرێمی کوردستان دەبێت بکرێت بە چەند بازنەیەکی هەڵبژاردن بە مەرجێک لە (٤) بازنە کەمتر نەبێت. لە مادەی (۹)ی یەکەم یاسای پەرلەمان و هەڵبژاردن ئاماژە بەمە دراوە. بەڵام ساڵی (۲٠٠٤) ئەم مادەیە هەموار کرایەوە و هەرێم بوو بە یەک بازنەی هەڵبژاردن. ئێستا، ئەگەر بە پێی مادە کۆنەکە هەڵبژاردن بە فرە بازنەیی ئەنجام بدرێت، بۆ نمونە لەسەر ئاستی بازنەی پارێزگاکان، ئەوە بە دڵنیایەوە پارتی زۆرینەی پەرلەمان لەدەست دەدات چونکە لە دوا هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان لە کۆی (۹٠) کورسی هەر سێ پارێزگاکە (۳٤) کورسی هەیە کە نزیکەی یەک لەسەر سێ دەکات نەک زۆرینە! کەواتە بە فرە بازنەیی زۆرینە نابێت لە پەرلەمان.

دووەم، پارتی زۆرینەیە لە هەرێم چونکە لە بادینان دەنگ دەدرێت و زۆرینەیە.

پارتی لە دوا هەڵبژاردندا دەنگی کەمی کرد بەڵام بەرکەوتەی لە پەرلەمان زیادی کرد بەهۆی ئەوەی لە سەدا (٤۱)ی دەنگدەران دەنگیان نەدا. لە پارێزگای سلێمانی هەندەی رێژەی دەنگی پارتی دەنگ نەدرا کە سەدا (٤٥) بوو. بەڵام زۆرترین رێژەی دەنگدان لە پارێزگای دهۆک بوو. پارتی بە خوتە سیاسیو ئیداریەکانی دژی سلێمانی و بێ هیوا کردنی دەنگدەرانی سلێمانی بەهۆی داخستنی پەرلەمانەوە، بۆتە زۆرینە!

سێیەم، نەهێشتن و دەرفەت نەدان بە لایەنی سیاسی دیکە.

سەرەتا کە چوینە پەرلەمان پێمان وابوو کە دەکرێت وتوێژ بکەین لەگەڵ پارتی و بە رێگەو نەریتە سیاسیەکان بگەینە ئەنجام و لێک تێگەیشتن. بەڵام دەرکەوت پارتی کەڵەگایی و تاکڕەوی دەوێت. ئەوەش تەواو ڕەنگی داوەتەوە لەسەر پرۆسەی هەڵبژاردن. لە پارێزگای دهۆک، لە کۆی (۱۱) کورسی بێ کۆتای ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، پارتی (۱٠) کورسی هەیە، لە کۆی (۲۸) کورسی ئەنجومەنی پارێزگای دهۆک، پارتی و هاوپەیمانەکانی (۲۲) کورسی هەیە. یەکلاکردنەوەی پارێزگایەک بەم چەشنە لە رووی سیاسی و هەڵبژاردنەوە، تەواوی مێژووی ئازادیو دیموکراسی دەخاتە گومانەوە چونکە بە پێی مێژوو بێت دیموکراسی و ئەو ئەنجامە پێکەوە هەڵناکەن.

ئەم سێ هۆکارە بۆتە هۆی زۆرینەی پارتی. دیارە لە بنەڕەتدا، هەڵبژاردن بۆیە هەیە چونکە گۆڕانکاری بەردەوام روودەدات و لەبەرامبەردا لایەنە سیاسیەکان دەبێت لەگەڵ خواستی سەردەم و قۆناغە جیاوازەکان هەڵکەن. سەرکەوتنو پێشکەوتنی خەڵکو خاک و وڵات ئەو رێگایە دەخوازێت. بۆیە ئەگەر لایەنێکی سیاسی وەک یەکێتی ئێستا زۆرینە نەبێت و لە یەکەم هەڵبژاردنی هەرێمەوە تا ئێستا (۲۹) کورسی کەم کردبێت ئەوپەڕی ڕاستگۆیی و پاراستنی بەهای هەڵبژاردن و مێژووی قوربانیدانی کوردە بۆ پێشکەوتن و گۆڕانکاری، نەک بە پێچەوانەوە دوای (۲۹) ساڵ حکومڕانی ناڕێک و پڕ لە گەندەڵی و
دژە دیموکراسی، رێژەی کورسی زیاد بکات.

لە ئایندەدا یەکێتی بە بەرنامە و هەموارکردنەوەی یاساکان و سەرکردایەتی جیاواز، هەوڵی زۆرینە دەدات.